Concert: Alles stroomt

Niet alleen Hendrik Marsman zag als hij aan zijn vaderland dacht brede rivieren traag door oneindig laagland gaan. Ook de Poolse componist Henryk Górecki voelde zich verbonden met de "brede wateren" (Szeroka woda), die zijn land doorsneden. Hij schreef er een prachtig koorwerk over, dat zich even traag als majestueus voortbeweegt.

Rivieren en andere waterstromen vormen het onderwerp van dit concert van Vocaal Ensemble Kwarts. Rivieren brengen weemoedige gedachten in de mens naar boven. Zo was het met de oude Joden die in ballingschap aan de oever van de rivier de Eufraat zaten en terug dachten aan het verwoeste Jeruzalem. Psalm 137 vertelt dat zij hun harpen aan de wilgen hingen omdat ze van verdriet niet meer konden zingen. Gelukkig was dat voor veel componisten geen belemmering om deze tekst wèl op muziek te zetten. In dit programma hoort u twee heel verschillende zettingen: één van de Italiaanse renaissancecomponist Palestrina en één van de Oekraïner Vedel, een tijdgenoot van Mozart. Maar ook in recenter tijden vormen rivieren inspiratie voor weemoedige muziek. De Engelse romantici Elgar en Finzi schreven respectievelijk As torrents in summer en Clear and gentle stream: zoetgevooisde muziek met een weemoedige ondertoon.

Is het dan allemaal weemoed wat de klok slaat? Nee, gelukkig schreef Orlando di Lasso Del freddo Rheno, een fraai werk over een amoureuze ontmoeting aan de oever van de Rijn. Dit werk wordt zelden uitgevoerd maar is zeker de moeite van het beluisteren waard. Bekender, en niet zonder reden, is het werk Water Night van Eric Whitacre op een gedicht van de surrealistische dichter Octavio Paz.

Omdat elke rivier uiteindelijk naar zee stroomt zingt Kwarts ook twee maritieme ballades van eigen bodem: Allen die willen naar Island gaan in de bewerking van Jetse Bremer en The three fishers van Jurriaan Andriessen.